Urbex en de wetgeving

Let op: Aan onderstaand artikel kunnen geen rechten aan ontleend worden, noch enige aansprakelijkheid uit volgen!

Lees ook de Privacy en Disclaimer van de webpagina.

Is Urbex illegaal volgens de Nederlandse, Duitse en Belgische Wetgeving?

Ja! Sinds het strafbaar stellen van kraken, kun u ten alle vervolgd worden voor het misdrijf kraken (voor Nederland), woonstschennis (België) en huisvredebreuk (Duitsland).
Voor Nederland, maar zeker voor België heeft de strafbaarstelling van kraken grote gevolgen voor de strafbaarheid van Urban Exploring. Bleven de problemen tot voor kort meestal beperkt, nu kunt u vervolgt worden voor een vorm van het misdrijf huisvredebreuk, namelijk kraken.

Begrippen:

Urbex [NL], [B] en [D}:

Enkel met het doel om te fotograferen een terrein of gebouw betreden. U neemt behalve uw fotocamera en statief niets mee. Een deurklink, multi-tool en eventueel zakmes blijven thuis. U verbreekt niets, verbuigt niets en forceert niets om een locatie binnen te komen of te betreden. U maakt enkel gebruik van reeds bestaande mogelijkheden om de locatie te btreden!

Verder verplaatst u niets (want daarmee eigent u zich iets kortstondig toe) en eigent u zich uiteraard niets toe.

Woning [B] + [NL]:

Artikel 479 van het Strafwetboek [B]:

Als bewoond huis wordt beschouwd elk gebouw, appartement, verblijf, loods, elke zelfs verplaatsbare hut of elke andere gelegenheid die tot woning dient.

In het Nederlandse Wetboek wordt het begrip woning niet beschreven in de Wet.

Uit Jurisprudentie blijkt echter het begrip woning:

De ruimte moet kenbaar zijn als woning. Het gaat daarbij om ruimtes die tot exclusief verblijf voor een persoon of voor een beperkt aantal in een gemeenschappelijke huishouding levende personen ingericht en bestemd is.
De woning hoeft zich daarbij niet in een woonhuis te bevinden.
Het dient in ieder geval te gaan om een van de buitenwereld afgesloten plaats waar het privéleven van iemand plaatsvindt of placht plaats te vinden.
De rechtmatigheid van het bewonen speelt daarbij geen enkele rol!
Een kraakpand of een ruimte waar een zwerver verblijft kan worden aangemerkt als woning.

In de praktijk reikt de Belgische wetgeving ook zover.

(Besloten) Lokaal of Erf [NL]:

Elke ruimte of besloten erf welke bij een ander in gebruik is.

Aanhorigheden van een bewoond huis [B]:

Aanhorigheden worden in artikel 480 van het Strafwetboek als volgt omschreven:

Als aanhorigheden van een bewoond huis worden beschouwd de binnenplaatsen, neerhoven, tuinen en alle andere besloten erven, alsook de schuren, stallen en alle andere bouwwerken die zich daarin bevinden, onverschillig waarvoor zij gebruikt worden, zelfs wanneer zij een afzonderlijke ruimte vormen binnen de algemene omheining.

Inklimming [NL] + [B]:

Voor inklimming geldt dat dit, zowel in Nederland als in België, geen misdrijf is, er staat noch een sanctie op! Het begrip inklimming is slechts een strafverzwarende omstandigheid voor bijvoorbeeld diefstal.

Artikel 89 Wetboek van Strafrecht [NL]:

Onder inklimming wordt begrepen ondergraving, alsmede het overschrijden van sloten of grachten tot afsluiting dienende.

Artikel 486 Strafwetboek [B]:

Inklimming wordt genoemd:

Het binnenkomen over muren, deuren, daken of om het even welke andere afsluiting, in huizen, gebouwen, binnenplaatsen, neerhoven, bouwwerken van welke aard ook, tuinen, parken, besloten erven;
Het binnenkomen door een ondergrondse opening die niet gemaakt is om tot toegang te dienen.

Braak [B] + [NL]:

Net als bij inklimming geldt dat dit, in zowel België als Nederland, geen apart misdrijf is waarop een sanctie berust. Braak wordt slechts een strafverzwarende omstandigheid bij diefstal (Braak zonder diefstal levert natuurlijk wel een strafbare gedraging op: vernieling).

Artikel 484 Strafwetboek [B]:

Braak bestaat in het openbreken, stukbreken, beschadigen, afbreken of wegnemen van om het even welke in- of uitwendige sluiting van enig huis, gebouw, bouwwerk of aanhorigheden, van een vaartuig, een wagon, een voertuig; in het openbreken van gesloten kasten of meubels, bestemd om ter plaatse te blijven en om de daarin besloten voorwerpen te beveiligen.

Braak van een afsluiting [B]:

De Belgische Wet heeft nog een aparte strafbaarstelling opgenomen in het Strafwetboek voor de bescherming van afsluitingen.

Artikel 545 Strafwetboek [B]:

Met gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en met geldboete van zesentwintig [euro] tot tweehonderd [euro] of met een van die straffen alleen wordt gestraft hij die geheel of ten dele grachten dempt, levende of dode hagen afhakt of uitrukt, landelijke of stedelijke afsluitingen, uit welke materialen ook gemaakt, vernielt; grenspalen, hoekbomen of andere bomen, geplant of erkend om de grenzen tussen verschillende erven te bepalen, verplaatst of verwijdert.

Wetsartikelen:

Woonstschennis, Huisvredebreuk, Kraken en Hausfriedsbruch[B], [NL] en [D]:

Art. 439 (gewijzigd) Strafwetboek [B]:

Met gevangenisstraf van vijftien dagen tot twee jaar en met geldboete van zesentwintig [euro] tot driehonderd [euro] wordt gestraft hij die, zonder een bevel van de overheid en buiten de gevallen waarin de wet toelaat in de woning van bijzondere personen tegen hun wil binnen te treden, in een door een ander bewoond huis, appartement, kamer of verblijf, of in de aanhorigheden ervan hetzij binnendringt met behulp van bedreiging of geweld tegen personen, of door middel van braak, inklimming of valse sleutels, hetzij dit goed bezet, hetzij erin verblijft zonder toestemming van de bewoners.

Art. 442/1 (nieuw) Strafwetboek [B]:

Met gevangenisstraf van acht dagen tot een maand en met geldboete van zesentwintig euro tot honderd euro of met een van die straffen alleen wordt gestraft hij die, zonder een bevel van de overheid hetzij zonder toestemming van een houder van een titel die of een recht dat toegang verschaft tot de betrokken plaats of gebruik van of verblijf in het betrokken goed toestaat en buiten de gevallen waarin de wet het toelaat, op eender welke manier andermans niet bewoonde huis, appartement, kamer of verblijf, of de aanhorigheden ervan of enige andere niet bewoonde ruimte of andermans roerend goed dat al dan niet als verblijf kan dienen, hetzij binnendringt, hetzij bezet, hetzij erin verblijft zonder zelf houder te zijn van voormelde titel of recht.
Met gevangenisstraf van acht dagen tot een jaar en met geldboete van zesentwintig euro tot tweehonderd euro of met een van die straffen alleen wordt gestraft hij die binnen de vastgestelde termijn geen gevolg geeft aan het bevel tot ontruiming bedoeld in artikel 12,
§ 1, van de wet van 18 oktober 2017 betreffende het onrechtmatig binnendringen in, bezetten van of verblijven in andermans goed of aan de uithuiszetting bedoeld in artikel 1344decies van Gerechtelijk Wetboek. § 3. Het in paragraaf 1 bedoelde misdrijf kan alleen worden vervolgd op klacht van een persoon die houder is van een titel of een recht op het betrokken goed.

Hier zien we een belangrijk verschil met het artikel 138a van de Nederlandse wet. In de Nederlandse wet moet je veroordeeld worden voor kraken, de vraag is of daar een Rechtbank in meegaat als de poging tot diefstal dmv braak niet bewezen kan worden.
In België wordt in het nieuwe artikel 442/1 Strafwetboek enkel gesproken over de onrechtmatigheid van een verblijf in een locatie!

Artikel 138 Wetboek van Strafrecht [NL]:

Hij die in de woning of het besloten lokaal of erf, bij een ander in gebruik, wederrechtelijk binnendringt of, wederrechtelijk aldaar vertoevende, zich niet op de vordering van of vanwege de rechthebbende aanstonds verwijdert, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie.
Hij die zich de toegang heeft verschaft door middel van braak of inklimming, van valse sleutels, van een valse order of een vals kostuum, of die, zonder voorkennis van de rechthebbende en anders dan ten gevolge van vergissing binnengekomen, aldaar wordt aangetroffen in de voor de nachtrust bestemde tijd, wordt geacht te zijn binnengedrongen.
Indien hij bedreigingen uit of zich bedient van middelen geschikt om vrees aan te jagen, wordt hij gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
De in het eerste en derde lid bepaalde gevangenisstraffen kunnen met een derde worden verhoogd, indien 2 of meer verenigde personen het misdrijf plegen.

Artikel 138a (gewijzigd) Wetboek van Strafrecht [NL]:

Hij die in een woning of gebouw, waarvan het gebruik door de rechthebbende is beëindigd, wederrechtelijk binnendringt of wederrechtelijk aldaar vertoeft, wordt, als schuldig aan kraken, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie.
Indien hij bedreigingen uit of zich bedient van middelen geschikt om vrees aan te jagen, wordt hij gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.
De in het eerste en tweede lid bepaalde gevangenisstraffen kunnen met een derde worden verhoogd, indien twee of meer verenigde personen het misdrijf plegen.

StGB § 123 Hausfriedensbruch [D]:

Wer in die Wohnung, in die Geschäftsräume oder in das befriedete Besitztum eines anderen oder in abgeschlossene Räume, welche zum öffentlichen Dienst oder Verkehr bestimmt sind, widerrechtlich eindringt, oder wer, wenn er ohne Befugnis darin verweilt, auf die Aufforderung des Berechtigten sich nicht entfernt, wird mit Freiheitsstrafe bis zu einem Jahr oder mit Geldstrafe bestraft.
Die Tat wird nur auf Antrag verfolgt.

Met het strafbaar stellen van kraken, zowel in Nederland als in België, is urbex dus nu feitelijk bij wet verboden, zowel in Nederland en België! In Duitsland was urbex al strafbaar omdat de component "Befriedete Besitztum" aan het artikel van huisvredebreuk toegevoegd was.

Vernieling, Beschadiging en Sachbeschädigung [B], [NL} en [D]:

Het behoeft verder geen betoog dat deze zaken strafbaar zijn gesteld in alle landen.

Artikel 528 Strafwetboek [B]:

Elke vernieling, elke beschadiging van andermans roerende eigendommen, gepleegd met behulp van geweld of bedreiging, wordt gestraft met gevangenisstraf van acht dagen tot drie jaar en met geldboete van zesentwintig euro tot vijfhonderd euro of met een van die straffen alleen.

Artikel 534ter Strafwetboek [B]:

Met gevangenisstraf van een maand tot zes maanden en met geldboete van zesentwintig euro tot tweehonderd euro of met een van die straffen alleen wordt gestraft hij die opzettelijk andermans onroerende eigendommen beschadigt.

Artikel 350 lid 1 Wetboek van Strafrecht [NL]:

Hij die opzettelijk en wederrechtelijk enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort, vernielt, beschadigt, onbruikbaar maakt of wegmaakt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.

§ 303 StGB Sachbeschädigung [D]

Wer rechtswidrig eine fremde Sache beschädigt oder zerstört, wird mit Freiheitsstrafe bis zu zwei Jahren oder mit Geldstrafe bestraft.
Ebenso wird bestraft, wer unbefugt das Erscheinungsbild einer fremden Sache nicht nur unerheblich und nicht nur vorübergehend verändert.
Der Versuch ist strafbar.

Verboden Toegang [NL] Privaat [B]:

In alle landen is dit als een overtreding in de wet opgenomen en kan een geldboete opleveren.

Conclusie [NL], [B] en [D}:

De tijden zijn veranderd: kraken is bij wet verboden, waardoor urbexen nu makkelijk vervolgd kan worden als misdrijf. Er was altijd al een klein risico aan verbonden, doordat de wet er in principe altijd vanuit gaat dat inklimming (of braak) altijd gevolgd wordt door diefstal. Wanneer er niets weggenomen was, zou er in theorie toch een vervolging kunnen plaatsvinden terzake poging tot diefstal dmv braak/ inklimming.
Wanneer u belang heeft bij een blanco strafblad (vanwege een verklaring omtrent gedrag) kunt u urbexlocaties beter mijden.